'ေရေသ့ '
'ေရေသ့ '
ရေသ့ဟူေသာ အမည္သည္ ဣသိမွ ျဖစ္လာေသာ ျမန္မာ အမည္ျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္လည္း တာပသ-ဇဋိလ စေသာ ပိုဒ္မ်ား ကိုလည္း ရေသ့ဟူ၍ပင္ ျမန္မာျပန္ဆိုၾကသည္။ ထိုရေသ့ကား ပဗၺဇၨ ေလးမ်ိဳးတြင္ တစ္မ်ိဳးအပါအဝင္ ျဖစ္၏။
ပဗၺဇၨမဂၤလာ
ထိုသို႔ျဖစ္ေသာ္လည္း ဗုဒၶသာသနာတြင္း၌ ေနေရာင္ ထြန္းခိုက္ ပိုးစုန္းၾကဴးအေရာင္ မထြန္းနိုင္သကဲ့သို႔ ဂုဏ္သိမ္နိမ့္ က်လ်က္ တန္ခိုးအာႏုေဘာ္ နည္းပါးလွ၏။ သာသနာပ၌ကား ပဗၺဇၨမ်ိဳးဝင္ ျမင့္ျမတ္ေသာသူေတာ္စင္ျဖစ္လ်က္ ဂုဏ္သိမ္ ျမင့္ မား လူအမ်ားတို႔ အားထားကိုးကြယ္ရာျဖစ္၏။ လူအမ်ားတို႔ လိမၼာေရးျခားရွိေအာင္ အသိဉာာဏ္ကို ေပးတတ္၏။ လူအမ်ား တို႔ ကုသိုလ္မ်ိဳးေစ့ စိုက္ပ်ိဳးႀကဲခ်ရာ လယ္ယာေျမေကာင္း သဖြယ္ ျဖစ္၏။ အစကို မျမင္နိုင္ေအာင္ အလြန္ရွည္ေဝးေသာ ကမာၻအဆက္ဆက္က ျဖစ္ေပၚလာခဲ့၏။
(၁)သပုတၱဘရိယ ရေသ႔
သားမယားႏွင့္တကြြ ရွင္ရေသ့ျပဳ
၍ လယ္ထြန္ျခင္း ကုန္သြယ္ျခင္း စသည္
တို႔ျဖင့္ အသက္ေမြးၾကေသာ ေကဏိယ
ရေသ့စေသာသူတို႔သည္ သပုတၱဘရိယ
ရေသ့မည္သည္။
(၂)ဥဥၧာစာရိကရေသ့
ၿမိဳ႕တံခါးဝ၌ ေနစရာေက်ာင္း
ေဆာက္လုပ္ၿပီးလ်ွင္ မင္း ပု႑ားတို႔၏
သားငယ္ စသည္မ်ားကို အတတ္ပညာ
သင္ေပး၍ ေရႊေငြမယူ ႏွမ္းဆန္စသည္
သူေတာ္ေကာင္းတို႔အား အပ္စပ္သည့္
ပစၥည္းကိုသာ ခံယူသံုးေဆာင္ေသာရေသ့
သည္ ဥဥၧာစာရိကရေသ့မည္သည္။
(၃)သမၸတၱကာလိကရေသ့
အစာစားခ်ိန္၌ ဆိုက္ေရာက္လာ
ေသာ အစာအာဟာရကို ခံယူသံုးေဆာင္
မ်ွတေသာ ရေသ့သည္ သမၸတၱကာလိက
ရေသ့မည္၏။
(၄)အနဂၢိပတၱိက ရေသ့
မီးျဖင့္ခ်က္အပ္သည့္ အရြက္
အသီးတို႔ကိုစား၍ မ်ွတေသာရေသ့သည္
အနဂၢိပတၱိကရေသ့မည္သည္။
(၅)အယမု႒ိက(အသၼမု႒ိက)ေရသ့
တူ ေက်ာက္ခဲသို႕မဟုတ္ ပဲခြပ္
ဓါး စသည္တို႔ကို ကိုင္ေဆာင္လွည့္လည္
၍ ဆာေလာင္ေသာအခါမွသာ မိမိေရာက္
ရာ သစ္ပင္၏ အေခါက္ကို ခြါ၍စားၿပီးလ်ွင္
ဥပုသ္ေဆာက္တည္၍ ျဗဟၼစိုရ္တရား
ေလးပါးတို႔ကိုပြါးေသာ ရေသ့သည္
အယမု႒ိကရေသ့မည္သည္။
(၆)ဒႏၲလူယ္က ေရသ့
တူ ေက်ာက္ခဲစသည္တို႔ကို မ
ကိုင္ေဆာင္ပဲ လွည့္လည္၍ ဆာေလာင္
ေသာအခါ ေရာက္ရာ သစ္ပင္မွ အေခါက္
တို႔ကို သြားျဖင့္ကိုက္ခြါ၍ အေခါက္ကိုစား
ၿပီး လ်ွင္လဥပုသ္ေဆာက္တည္၍ ျဗဟၼ
စိုရ္တရားေလးပါးတို႔ကိုပြါးေသာရေသ့
သည္ ဒႏၲလူာ်က ရေသ့မည္သည္။
(၇)ပဝတၱဖလိက ေရသ့
အလိုလိုျဖစ္ေသာ ေရအိုင္ သို႔
မဟုတ္ ေတာအုပ္ကိုမွီ၍ ေနၿပီးလ်ွင္ ထို
ေရအိုင္ သို႔မဟုတ္ ေတာအုပ္ ထဲမွ အပြင့္
ပြင့္ခ်ိန္ အပြင့္ကို အသီးသီးခ်ိန္၌ အသီးကို
ေသာ္လည္းေကာင္း ယူစား၍ အပြင့္အသီး
မရွိခဲ႔ေသာ္ အာဟာရအတြက္ အရပ္တစ္
ပါးသို႔ မသြားပဲ ေနာက္ဆံုး သစ္ပင္၏ အ
ေပြးကိုပင္စား၍ ဥပုသ္ေဆာက္တည္ၿပီး
လ်ွင္ ျဗဟၼစိုရ္တရား ေလးပါးကိုပြါးေသာ
ရေသ့သည္ ပဝတၱဖလိကရေသ့မည္
သည္။
(၈)ဝဏၬမုတၱိကရေသ့
အညွာမွလြတ္ကာ ေျမျပင္မွက်
ေသာ သစ္ရြက္တို႔ကိုသာ စားၿပီးလ်ွင္
ဥပုသ္ေစာင့္သံုးျခင္း ျဗဟၼစိုရ္တရား ပြါး
မ်ားျခင္း ေကာင္းမႈျပဳေသာ ရေသ့သည္
ဝဏၬမုတၱိကရေသ့မည္သည္။
ထိုရေသ့ရွစ္မ်ိဳးတို႔တြင္ ေရွးေရွးရေသ့
တို႔ထက္ ေနာက္ေနာက္ရေသ့တို႔သည္
ပို၍အက်င့္သီလ ျမင့္ျမတ္ၾကကုန္၏။
ထို႔ျပင္ အ႒ကရေသ့၊ ဝါမကရေသ့၊ ဝါဒမေဒဝရေသ့၊ အဂႌရသ ရေသ့၊ ဘဂုရရေသ့၊ ယမဒဂၢိ ရေသ့၊ ဝါေသ႒ရေသ့၊ ဘာရဒြါဇရေသ့၊ ကႆပရေသ့၊ ေဝႆာမိတၱရေသ့ စေသာ ရေသ့တို႔သည္ ေဗဒင္က်မ္းတို႔ကို ေရးသားျပဳစုခဲ့ၾက၏။ တပည့္ တို႔ကိုလည္း သင္ၾကားပို႔ခ်ခဲ့ၾက၏။ ဆရာအဆက္ဆက္ တပည့္ အဆက္ဆက္မွ ဆင္းသက္လာေသာ ေဗဒင္က်မ္းတို႔ကား ယေန႕ တိုင္ေအာင္ ထင္ရွားရွိကုန္၏။ ကမာၻသူ ကမာၻသား လူအမ်ား တို႔အား အသိအလိမ္မာ ဉာာဏ္ပညာကို ေပးကုန္၏။ အတိတ္၊ အနာဂတ္၊ ပစၥဳပၸန္ ေကာင္းဆိုးႏွစ္တန္ကို ေဝဖန္၍ ျပကုန္၏။ ထို႔ျပင္ အမတသာရရ ရေသ့၊ ဓာႏြႏၶရီ ရေသ့၊ စရက ရေသ့၊ သာရဂၤဓရရေသ့၊ မာဓဝရေသ့၊ ဘာဝမိႆရ ရေသ့၊ စကၠပါဏိရေသ့ စေသာ ရေသ့တို႔သည္ ေဆးက်မ္းမ်ားကို ေရးသားျပဳစုခဲ့ၾက၏။ တပည့္တို႔အား သင္ၾကားခ်ပိဳ႕ခဲ့ၾက၏။ ထိုေဆးက်မ္းတို႔ကား ကမာၻသူ ကမာၻသားတို႔အတြက္ အသက္ ကို ေပးေသာက်မ္းမ်ားျဖစ္၍ အလြန္ေက်းဇူးမ်ားကုန္၏။ က်န္းမာေရးအတြက္ အားထားမွီခိုရာတို႔ ျဖစ္ကုန္၏။ ယေန႕ တိုင္ေအာင္ ကုသလ်က္ရွိေသာ ေဆးပညာအရပ္ရပ္တို႔ကား ယင္းေဆးက်မ္းမ်ားမွ ဆင္းသက္ေပါက္ဖြားလာေသာ ပညာမ်ား ျဖစ္ၾက၏။
ထို႔ျပင္ သုေမဓာ ရေသ့၊ အကိတၱိ ရေသ့၊ သရဘဂၤရေသ့၊ သာရဒ ရေသ့ စေသာ ပိဋကတ္ေတာ္ ဇာတ္ေတာ္ နိပါတ္ေတာ္ လာ ဘုရားအေလာင္း၊ပေစၥကဗုဒၶါအေလာင္း၊ သာဝကအေလာင္း ရေသ့တို႔ကား မ်ားျပားလွကုန္၏။ ဘုရားျဖစ္ရန္၊ ပေစၥကဗုဒၶါ ျဖစ္ရန္၊ သာဝကျဖစ္ရန္ သားမယားအိုးအိမ္ စည္းစိမ္ဥစၥာ ျပည္႐ြာတိုင္းကားကို စြန႔္လႊတ္ၾက၍ ေတာထြက္ကာ ရေသ့ျပဳ လ်က္ ပါရမီကုသိုလ္ကို ျဖည့္က်င့္ဆည္းပူးၾက၏။ ထိုရေသ့ မ်ားကို အစြဲျပဳ၍ ေတာထြက္ကာ ရေသ့ျပဳၾကေသာ တိုင္းသူ ျပည္သားတို႔လည္း မေရမတြက္နိုင္ေအာင္ မ်ားလွကုန္၏။ ထိုရေသ့တို႔တြင္ အခ်ိဳ႕ရေသ့တို႔သည္ ကံ၊ ကံ၏အက်ိဳးကို ယုံၾကည္ေသာ ကမၼဝါဒီမ်ား ျဖစ္ၾက၏။ အခ်ိဳ႕ ရေသ့တို႔လည္း မိမိႀကိဳက္ႏွစ္သက္ရာ အယူကို ယူဆၾက၏။ အခ်ိဳ႕ရေသ့တို႔ သည္ ေလာကီအက်ိဳးကို ျပဳၾက၏။အခ်ိဳ႕ရေသ့တို႔သည္ ေလာကီ ေလာကုတၱရာ ႏွစ္ျဖာေသာအက်ိဳးကို ျပဳၾက၏။ အခ်ိဳ႕ ရေသ့တို႔ သည္ ဈာန္အဘိညာဏ္ကို မရၾကကုန္။ အခ်ိဳ႕ရေသ့တို႔သည္ ဈာန္အဘိညာဏ္ကို ရ၍ တန္ခိုးအာႏုေဘာ္ ႀကီးမားကုန္၏။ ျဖစ္ၿပီးအတိတ္က ကမာၻေလးဆယ္၊ ျဖစ္လတၱံ့အနာဂတ္က ကမာၻေလးဆယ္အားျဖင့္ ကမာၻရွစ္ဆယ္အတြင္း အျဖစ္အပ်က္ ကို ျမင္နိုင္ၾက၏။
_
ကိုးကား.....
↑ ျမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္း၊ အတြဲ(၁၁)
ရေသ့ဟူေသာ အမည္သည္ ဣသိမွ ျဖစ္လာေသာ ျမန္မာ အမည္ျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္လည္း တာပသ-ဇဋိလ စေသာ ပိုဒ္မ်ား ကိုလည္း ရေသ့ဟူ၍ပင္ ျမန္မာျပန္ဆိုၾကသည္။ ထိုရေသ့ကား ပဗၺဇၨ ေလးမ်ိဳးတြင္ တစ္မ်ိဳးအပါအဝင္ ျဖစ္၏။
ပဗၺဇၨမဂၤလာ
ထိုသို႔ျဖစ္ေသာ္လည္း ဗုဒၶသာသနာတြင္း၌ ေနေရာင္ ထြန္းခိုက္ ပိုးစုန္းၾကဴးအေရာင္ မထြန္းနိုင္သကဲ့သို႔ ဂုဏ္သိမ္နိမ့္ က်လ်က္ တန္ခိုးအာႏုေဘာ္ နည္းပါးလွ၏။ သာသနာပ၌ကား ပဗၺဇၨမ်ိဳးဝင္ ျမင့္ျမတ္ေသာသူေတာ္စင္ျဖစ္လ်က္ ဂုဏ္သိမ္ ျမင့္ မား လူအမ်ားတို႔ အားထားကိုးကြယ္ရာျဖစ္၏။ လူအမ်ားတို႔ လိမၼာေရးျခားရွိေအာင္ အသိဉာာဏ္ကို ေပးတတ္၏။ လူအမ်ား တို႔ ကုသိုလ္မ်ိဳးေစ့ စိုက္ပ်ိဳးႀကဲခ်ရာ လယ္ယာေျမေကာင္း သဖြယ္ ျဖစ္၏။ အစကို မျမင္နိုင္ေအာင္ အလြန္ရွည္ေဝးေသာ ကမာၻအဆက္ဆက္က ျဖစ္ေပၚလာခဲ့၏။
(၁)သပုတၱဘရိယ ရေသ႔
သားမယားႏွင့္တကြြ ရွင္ရေသ့ျပဳ
၍ လယ္ထြန္ျခင္း ကုန္သြယ္ျခင္း စသည္
တို႔ျဖင့္ အသက္ေမြးၾကေသာ ေကဏိယ
ရေသ့စေသာသူတို႔သည္ သပုတၱဘရိယ
ရေသ့မည္သည္။
(၂)ဥဥၧာစာရိကရေသ့
ၿမိဳ႕တံခါးဝ၌ ေနစရာေက်ာင္း
ေဆာက္လုပ္ၿပီးလ်ွင္ မင္း ပု႑ားတို႔၏
သားငယ္ စသည္မ်ားကို အတတ္ပညာ
သင္ေပး၍ ေရႊေငြမယူ ႏွမ္းဆန္စသည္
သူေတာ္ေကာင္းတို႔အား အပ္စပ္သည့္
ပစၥည္းကိုသာ ခံယူသံုးေဆာင္ေသာရေသ့
သည္ ဥဥၧာစာရိကရေသ့မည္သည္။
(၃)သမၸတၱကာလိကရေသ့
အစာစားခ်ိန္၌ ဆိုက္ေရာက္လာ
ေသာ အစာအာဟာရကို ခံယူသံုးေဆာင္
မ်ွတေသာ ရေသ့သည္ သမၸတၱကာလိက
ရေသ့မည္၏။
(၄)အနဂၢိပတၱိက ရေသ့
မီးျဖင့္ခ်က္အပ္သည့္ အရြက္
အသီးတို႔ကိုစား၍ မ်ွတေသာရေသ့သည္
အနဂၢိပတၱိကရေသ့မည္သည္။
(၅)အယမု႒ိက(အသၼမု႒ိက)ေရသ့
တူ ေက်ာက္ခဲသို႕မဟုတ္ ပဲခြပ္
ဓါး စသည္တို႔ကို ကိုင္ေဆာင္လွည့္လည္
၍ ဆာေလာင္ေသာအခါမွသာ မိမိေရာက္
ရာ သစ္ပင္၏ အေခါက္ကို ခြါ၍စားၿပီးလ်ွင္
ဥပုသ္ေဆာက္တည္၍ ျဗဟၼစိုရ္တရား
ေလးပါးတို႔ကိုပြါးေသာ ရေသ့သည္
အယမု႒ိကရေသ့မည္သည္။
(၆)ဒႏၲလူယ္က ေရသ့
တူ ေက်ာက္ခဲစသည္တို႔ကို မ
ကိုင္ေဆာင္ပဲ လွည့္လည္၍ ဆာေလာင္
ေသာအခါ ေရာက္ရာ သစ္ပင္မွ အေခါက္
တို႔ကို သြားျဖင့္ကိုက္ခြါ၍ အေခါက္ကိုစား
ၿပီး လ်ွင္လဥပုသ္ေဆာက္တည္၍ ျဗဟၼ
စိုရ္တရားေလးပါးတို႔ကိုပြါးေသာရေသ့
သည္ ဒႏၲလူာ်က ရေသ့မည္သည္။
(၇)ပဝတၱဖလိက ေရသ့
အလိုလိုျဖစ္ေသာ ေရအိုင္ သို႔
မဟုတ္ ေတာအုပ္ကိုမွီ၍ ေနၿပီးလ်ွင္ ထို
ေရအိုင္ သို႔မဟုတ္ ေတာအုပ္ ထဲမွ အပြင့္
ပြင့္ခ်ိန္ အပြင့္ကို အသီးသီးခ်ိန္၌ အသီးကို
ေသာ္လည္းေကာင္း ယူစား၍ အပြင့္အသီး
မရွိခဲ႔ေသာ္ အာဟာရအတြက္ အရပ္တစ္
ပါးသို႔ မသြားပဲ ေနာက္ဆံုး သစ္ပင္၏ အ
ေပြးကိုပင္စား၍ ဥပုသ္ေဆာက္တည္ၿပီး
လ်ွင္ ျဗဟၼစိုရ္တရား ေလးပါးကိုပြါးေသာ
ရေသ့သည္ ပဝတၱဖလိကရေသ့မည္
သည္။
(၈)ဝဏၬမုတၱိကရေသ့
အညွာမွလြတ္ကာ ေျမျပင္မွက်
ေသာ သစ္ရြက္တို႔ကိုသာ စားၿပီးလ်ွင္
ဥပုသ္ေစာင့္သံုးျခင္း ျဗဟၼစိုရ္တရား ပြါး
မ်ားျခင္း ေကာင္းမႈျပဳေသာ ရေသ့သည္
ဝဏၬမုတၱိကရေသ့မည္သည္။
ထိုရေသ့ရွစ္မ်ိဳးတို႔တြင္ ေရွးေရွးရေသ့
တို႔ထက္ ေနာက္ေနာက္ရေသ့တို႔သည္
ပို၍အက်င့္သီလ ျမင့္ျမတ္ၾကကုန္၏။
ထို႔ျပင္ အ႒ကရေသ့၊ ဝါမကရေသ့၊ ဝါဒမေဒဝရေသ့၊ အဂႌရသ ရေသ့၊ ဘဂုရရေသ့၊ ယမဒဂၢိ ရေသ့၊ ဝါေသ႒ရေသ့၊ ဘာရဒြါဇရေသ့၊ ကႆပရေသ့၊ ေဝႆာမိတၱရေသ့ စေသာ ရေသ့တို႔သည္ ေဗဒင္က်မ္းတို႔ကို ေရးသားျပဳစုခဲ့ၾက၏။ တပည့္ တို႔ကိုလည္း သင္ၾကားပို႔ခ်ခဲ့ၾက၏။ ဆရာအဆက္ဆက္ တပည့္ အဆက္ဆက္မွ ဆင္းသက္လာေသာ ေဗဒင္က်မ္းတို႔ကား ယေန႕ တိုင္ေအာင္ ထင္ရွားရွိကုန္၏။ ကမာၻသူ ကမာၻသား လူအမ်ား တို႔အား အသိအလိမ္မာ ဉာာဏ္ပညာကို ေပးကုန္၏။ အတိတ္၊ အနာဂတ္၊ ပစၥဳပၸန္ ေကာင္းဆိုးႏွစ္တန္ကို ေဝဖန္၍ ျပကုန္၏။ ထို႔ျပင္ အမတသာရရ ရေသ့၊ ဓာႏြႏၶရီ ရေသ့၊ စရက ရေသ့၊ သာရဂၤဓရရေသ့၊ မာဓဝရေသ့၊ ဘာဝမိႆရ ရေသ့၊ စကၠပါဏိရေသ့ စေသာ ရေသ့တို႔သည္ ေဆးက်မ္းမ်ားကို ေရးသားျပဳစုခဲ့ၾက၏။ တပည့္တို႔အား သင္ၾကားခ်ပိဳ႕ခဲ့ၾက၏။ ထိုေဆးက်မ္းတို႔ကား ကမာၻသူ ကမာၻသားတို႔အတြက္ အသက္ ကို ေပးေသာက်မ္းမ်ားျဖစ္၍ အလြန္ေက်းဇူးမ်ားကုန္၏။ က်န္းမာေရးအတြက္ အားထားမွီခိုရာတို႔ ျဖစ္ကုန္၏။ ယေန႕ တိုင္ေအာင္ ကုသလ်က္ရွိေသာ ေဆးပညာအရပ္ရပ္တို႔ကား ယင္းေဆးက်မ္းမ်ားမွ ဆင္းသက္ေပါက္ဖြားလာေသာ ပညာမ်ား ျဖစ္ၾက၏။
ထို႔ျပင္ သုေမဓာ ရေသ့၊ အကိတၱိ ရေသ့၊ သရဘဂၤရေသ့၊ သာရဒ ရေသ့ စေသာ ပိဋကတ္ေတာ္ ဇာတ္ေတာ္ နိပါတ္ေတာ္ လာ ဘုရားအေလာင္း၊ပေစၥကဗုဒၶါအေလာင္း၊ သာဝကအေလာင္း ရေသ့တို႔ကား မ်ားျပားလွကုန္၏။ ဘုရားျဖစ္ရန္၊ ပေစၥကဗုဒၶါ ျဖစ္ရန္၊ သာဝကျဖစ္ရန္ သားမယားအိုးအိမ္ စည္းစိမ္ဥစၥာ ျပည္႐ြာတိုင္းကားကို စြန႔္လႊတ္ၾက၍ ေတာထြက္ကာ ရေသ့ျပဳ လ်က္ ပါရမီကုသိုလ္ကို ျဖည့္က်င့္ဆည္းပူးၾက၏။ ထိုရေသ့ မ်ားကို အစြဲျပဳ၍ ေတာထြက္ကာ ရေသ့ျပဳၾကေသာ တိုင္းသူ ျပည္သားတို႔လည္း မေရမတြက္နိုင္ေအာင္ မ်ားလွကုန္၏။ ထိုရေသ့တို႔တြင္ အခ်ိဳ႕ရေသ့တို႔သည္ ကံ၊ ကံ၏အက်ိဳးကို ယုံၾကည္ေသာ ကမၼဝါဒီမ်ား ျဖစ္ၾက၏။ အခ်ိဳ႕ ရေသ့တို႔လည္း မိမိႀကိဳက္ႏွစ္သက္ရာ အယူကို ယူဆၾက၏။ အခ်ိဳ႕ရေသ့တို႔ သည္ ေလာကီအက်ိဳးကို ျပဳၾက၏။အခ်ိဳ႕ရေသ့တို႔သည္ ေလာကီ ေလာကုတၱရာ ႏွစ္ျဖာေသာအက်ိဳးကို ျပဳၾက၏။ အခ်ိဳ႕ ရေသ့တို႔ သည္ ဈာန္အဘိညာဏ္ကို မရၾကကုန္။ အခ်ိဳ႕ရေသ့တို႔သည္ ဈာန္အဘိညာဏ္ကို ရ၍ တန္ခိုးအာႏုေဘာ္ ႀကီးမားကုန္၏။ ျဖစ္ၿပီးအတိတ္က ကမာၻေလးဆယ္၊ ျဖစ္လတၱံ့အနာဂတ္က ကမာၻေလးဆယ္အားျဖင့္ ကမာၻရွစ္ဆယ္အတြင္း အျဖစ္အပ်က္ ကို ျမင္နိုင္ၾက၏။
_
ကိုးကား.....
↑ ျမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္း၊ အတြဲ(၁၁)
Comments
Post a Comment