ေခါင္းကိုုက္ျခင္း အေၾကာင္း
' ေခါင္းကိုုက္ျခင္း အေၾကာင္း '
ေခါင္းကိုုက္တယ္ဆိုုတာ
ေခါင္းရဲ႕ တစိတ္တပိုုင္းျဖစ္ေစ ၊
တေခါင္းလံုုးျဖစ္ေစ
ေဘးႏွစ္ဖက္ကျဖစ္ေစ
အခၽြန္နဲ႔ ထိုုးေနသလိုု ၊ ျပဳတ္တူႀကီးနဲ႕ ညွပ္ထားသလိုု
ခံစားရတဲ့ နာက်င္မႈျဖစ္ပါတယ္ ။
စူးစူး၀ါး၀ါးျဖစ္ႏိုုင္သလိုု ၊ တစစ္စစ္ကိုုက္တာျဖစ္ႏိုုင္သလိုု
ထံုုထိုုင္းေနတာလဲ ျဖစ္ႏိုုင္ပါတယ္ ။
တျဖည္းျဖည္းေပၚ လာတာမ်ိဳးျဖစ္သလိုု ၊
ရုုတ္တရက္ေပၚ လာတာမ်ိဳး လဲ ျဖစ္ႏိုုင္ပါတယ္ ။
နာရီပိုုင္းေလာက္နဲ႕ ေပ်ာက္သြားႏိုုင္သလိုု ၊
ရက္ေပါင္းမ်ားခံစားရတာမ်ိဳးလဲျဖစ္ႏိုုင္ပါတယ္ ။
The International Headache Society ( IHS )
က ေခါင္းကိုုက္ျခင္းကိုု ( ၂ ) အုုပ္စုု ခြဲလိုုက္ပါတယ္ ။
၁ ။ Primary headaches
၂ ။ Secondary headaches
...
Primary headaches
ထီးတည္း ( stand alone ) ျဖစ္ေပၚ တဲ့ ေခါင္းကိုုက္ျခင္း ပါ ။
ေသြးေၾကာမ်ား ၊ ၾကြက္သားမ်ား ၊ အာရံုုေၾကာမ်ား ၊ ဓါတုုပစၥည္း
မ်ားရဲ႕ ကေမာက္ကမ ျဖစ္စဥ္ေတြေၾကာင့္ နာက်င္မႈ ခံစားရျခင္းပါ ။
Primary headaches သံုုးမ်ိဳးရွိပါတယ္ ။
၁ ။ Migraines
၂ ။ Cluster headaches
၃ ။ Tension headaches
တိုု႔ ျဖစ္ပါတယ္ ။
...
Secondary headaches
နာက်င္မႈကိုု အာရံုုခံေသာ ဦးေခါင္းအာရံုုေၾကာမ်ားကိုု ထိခိုုက္
ေစေသာအျဖစ္အပ်က္မ်ားက ေခါင္းကိုုက္ျခင္းကိုု ျဖစ္ေစပါတယ္ ။
ဥပမာ
အရက္နာက်ျခင္း
ေသြးခဲပိတ္ဆိုု႔ျခင္း
ေလျဖတ္ျခင္း
ကာဗြန္မိုုေနာက္ဆိုုဒ္ အဆိပ္သင့္ျခင္း
ျပင္းထန္စြာထိခိုုက္မိျခင္း
ေရဓါတ္ခန္းေျခာက္ျခင္း
ေရတိမ္ျဖစ္ျခင္း
တုုပ္ေကြးမိျခင္း ၊ ဖ်ားနာျခင္း
ေၾကာက္စိတ္မႊန္ျခင္း
နာက်င္ကိုုက္ခဲေဆး အသံုုးလြန္ျခင္း
ဦးေႏွာက္ကင္ဆာ ျဖစ္ျခင္း
တိုု႔ ျဖစ္ပါတယ္ ။
...
Tension - type of headache
အျဖစ္မ်ားေသာ primary headache အမ်ိဳးအစား ျဖစ္ပါတယ္ ။
ေခါင္းပတ္ပတ္လည္ ကိုုႀကိဳးတင္းတင္းစည္းထားသလိုု တင္းၾကပ္
ေသာခံစားမႈ ျဖစ္ေစပါသည္ ။ နထင္ေဘး၂ဖက္မွာ တဒုုန္းဒုုန္း ႏွင့္
ထံုုထုုံထိုုင္းထိုုင္း နာက်င္မႈကိုု အဆက္မျပတ္ျဖစ္ေပၚ ေစပါတယ္ ။
နာက်င္မႈဟာ လည္ပင္းမွ စတတ္သလိုု ၊ လည္ပင္းဆီကိုု ပ်ံ႕ သြား
တာမ်ိဳးလဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္ ။ ေန႔လည္ပိုုင္းမွာ တျဖည္းျဖည္းေပၚ
လာတတ္ပါတယ္ ။
မၾကာမၾကာျဖစ္တာမ်ိဳး လဲရွိၿပီး ၊ နာတာရွည္ျဖစ္တာမ်ိဳးလဲ ရွိပါတယ္ ။
မၾကာမၾကာျဖစ္တဲ့အမ်ိဳးအစားက နာရီပိုုင္းေလာက္နဲ႕ ေပ်ာက္တတ္ၿပီး
ရက္ၾကာၾကာလဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္ ။
နာတာရွည္မ်ိဳးကေတာ့ ဆက္တိုုက္ျဖစ္ပါတယ္ ။ လနဲ႕ ခ်ီၾကာတတ္ပါတယ္ ။
၃ လေလာက္ထိ ျဖစ္တတ္ပါတယ္ ။
...
Migraine
ဒုုတိယ အျဖစ္မ်ားဆံုုး primary headache ျဖစ္ပါတယ္ ။
တဒုုတ္ဒုုတ္နဲ႕ ေသြးတိုုး၀င္သလိုု ၊ အနာကိုုက္သလိုု နာက်င္မႈမ်ိဳး
ခံစားရပါတယ္ ။ ေခါင္းတျခမ္းထဲ ျဖစ္ေစ ၊ ၂ျခမ္းလံုုးျဖစ္ေစ ကိုုက္
တတ္ပါတယ္ ။ မ်က္လံုုးမ်ားျပာေ၀သြား တတ္သလိုု ၊ ရီေ၀ေ၀နဲ႕ မူး
တတ္ၿပီး ၊ ပ်ိဳ႕ အန္တတ္ပါတယ္ ။ထံုုက်ဥ္မႈမ်ိဳး ခံစားရတတ္ပါတယ္ ။
...
Rebound headache
ေခါင္းကိုုက္ေပ်ာက္ေဆး အေသာက္လြန္တဲ့အခါ ေခါင္းက တန္ျပန္
ကိုုက္တာမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္ ။ ေန႕လည္ပိုုင္းမွာ ျဖစ္တတ္ၿပီး တေန႔လံုုးဆက္
သြားတတ္ပါတယ္ ။ လည္ပင္းနာတာ ၊ ဇက္ခိုုင္တာ ၊ စိတ္ဂေယာက္ဂယက္
ျဖစ္တာ ၊ ႏွာေခါင္းပိတ္တာ ၊ အိပ္မရတာေတြ ပါဆက္ျဖစ္တတ္ပါတယ္ ။
...
Cluster headache
အျဖစ္နည္းတဲ့ primary headache အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္ ။
လူ ၁၀၀၀ မွာ ၁ ေယာက္ေလာက္ျဖစ္တတ္ပါတယ္ ။
တရက္တခါ အခ်ိန္မွန္ ေခါင္းကိုုက္တာမ်ိဳးပါ ။ တခါကိုုက္ၿပီဆိုု ၁နာရီခြဲ
ေလာက္ၾကာတတ္ၿပီး ၊ ၁လ ၁လခြဲေလာက္ ဆက္ကိုုက္တတ္ပါတယ္ ။
စူးစူး၀ါး၀ါးနာက်င္တာမ်ိဳး ၊ ပူေလာင္ေနတာမ်ိဳး အလြန္ျပင္းထန္ပါတယ္ ။
မ်က္လံုုးတဖက္ဖက္ ၀န္းက်င္မွ ျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္ ။ နီရဲ ေယာင္ရမ္းတာ ၊
မ်က္ခြံတြဲက်တာ ၊ ႏွာပိတ္ ႏွာရည္ယိုုတာေတြ တြဲျဖစ္တတ္ပါတယ္ ။
...
က်ေနာ္တိုု႔ တရက္မဟုုတ္ တရက္ေတာ့ ေခါင္းကိုုက္ေနရတာပါ ။
ေဒါသ ေမာဟ ေလာဘ နယ္ထဲက လူေတြ မဟုုတ္လား ။ ေသာက
က အၿမဲျဖစ္ေနတာ ။ ေခါင္းက ကိုုက္ၿပီေပါ့ ။
ေနပူ မိုုးရြာ မေရွာင္ လုုပ္ကိုုင္စားေသာက္ၾကရတာ ေခါင္းက ကိုုက္
ၿပီေပါ့ ။
ေခါင္းကိုုက္တိုုင္း ေသြးတိုုးတယ္လိုု႔ လူနာတိုုင္း အယူမွားေနတာ က
ဘယ္လိုုမွ ျပင္ေပးလိုု႔ မရဘူးဗ်ာ ။
ေသြးတိုုးေၾကာင့္ ေခါင္းကိုုက္ၿပီဆိုုရင္ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာျပတ္ လိုု႔ပါ ။
အဲဒါ ဇာတ္သိမ္းပါဘဲ ။
...
ေဒါက္တာျမင့္သိန္း
၁၅ ၾသဂုုတ္ ၂၀၁၄
ေခါင္းကိုုက္တယ္ဆိုုတာ
ေခါင္းရဲ႕ တစိတ္တပိုုင္းျဖစ္ေစ ၊
တေခါင္းလံုုးျဖစ္ေစ
ေဘးႏွစ္ဖက္ကျဖစ္ေစ
အခၽြန္နဲ႔ ထိုုးေနသလိုု ၊ ျပဳတ္တူႀကီးနဲ႕ ညွပ္ထားသလိုု
ခံစားရတဲ့ နာက်င္မႈျဖစ္ပါတယ္ ။
စူးစူး၀ါး၀ါးျဖစ္ႏိုုင္သလိုု ၊ တစစ္စစ္ကိုုက္တာျဖစ္ႏိုုင္သလိုု
ထံုုထိုုင္းေနတာလဲ ျဖစ္ႏိုုင္ပါတယ္ ။
တျဖည္းျဖည္းေပၚ လာတာမ်ိဳးျဖစ္သလိုု ၊
ရုုတ္တရက္ေပၚ လာတာမ်ိဳး လဲ ျဖစ္ႏိုုင္ပါတယ္ ။
နာရီပိုုင္းေလာက္နဲ႕ ေပ်ာက္သြားႏိုုင္သလိုု ၊
ရက္ေပါင္းမ်ားခံစားရတာမ်ိဳးလဲျဖစ္ႏိုုင္ပါတယ္ ။
The International Headache Society ( IHS )
က ေခါင္းကိုုက္ျခင္းကိုု ( ၂ ) အုုပ္စုု ခြဲလိုုက္ပါတယ္ ။
၁ ။ Primary headaches
၂ ။ Secondary headaches
...
Primary headaches
ထီးတည္း ( stand alone ) ျဖစ္ေပၚ တဲ့ ေခါင္းကိုုက္ျခင္း ပါ ။
ေသြးေၾကာမ်ား ၊ ၾကြက္သားမ်ား ၊ အာရံုုေၾကာမ်ား ၊ ဓါတုုပစၥည္း
မ်ားရဲ႕ ကေမာက္ကမ ျဖစ္စဥ္ေတြေၾကာင့္ နာက်င္မႈ ခံစားရျခင္းပါ ။
Primary headaches သံုုးမ်ိဳးရွိပါတယ္ ။
၁ ။ Migraines
၂ ။ Cluster headaches
၃ ။ Tension headaches
တိုု႔ ျဖစ္ပါတယ္ ။
...
Secondary headaches
နာက်င္မႈကိုု အာရံုုခံေသာ ဦးေခါင္းအာရံုုေၾကာမ်ားကိုု ထိခိုုက္
ေစေသာအျဖစ္အပ်က္မ်ားက ေခါင္းကိုုက္ျခင္းကိုု ျဖစ္ေစပါတယ္ ။
ဥပမာ
အရက္နာက်ျခင္း
ေသြးခဲပိတ္ဆိုု႔ျခင္း
ေလျဖတ္ျခင္း
ကာဗြန္မိုုေနာက္ဆိုုဒ္ အဆိပ္သင့္ျခင္း
ျပင္းထန္စြာထိခိုုက္မိျခင္း
ေရဓါတ္ခန္းေျခာက္ျခင္း
ေရတိမ္ျဖစ္ျခင္း
တုုပ္ေကြးမိျခင္း ၊ ဖ်ားနာျခင္း
ေၾကာက္စိတ္မႊန္ျခင္း
နာက်င္ကိုုက္ခဲေဆး အသံုုးလြန္ျခင္း
ဦးေႏွာက္ကင္ဆာ ျဖစ္ျခင္း
တိုု႔ ျဖစ္ပါတယ္ ။
...
Tension - type of headache
အျဖစ္မ်ားေသာ primary headache အမ်ိဳးအစား ျဖစ္ပါတယ္ ။
ေခါင္းပတ္ပတ္လည္ ကိုုႀကိဳးတင္းတင္းစည္းထားသလိုု တင္းၾကပ္
ေသာခံစားမႈ ျဖစ္ေစပါသည္ ။ နထင္ေဘး၂ဖက္မွာ တဒုုန္းဒုုန္း ႏွင့္
ထံုုထုုံထိုုင္းထိုုင္း နာက်င္မႈကိုု အဆက္မျပတ္ျဖစ္ေပၚ ေစပါတယ္ ။
နာက်င္မႈဟာ လည္ပင္းမွ စတတ္သလိုု ၊ လည္ပင္းဆီကိုု ပ်ံ႕ သြား
တာမ်ိဳးလဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္ ။ ေန႔လည္ပိုုင္းမွာ တျဖည္းျဖည္းေပၚ
လာတတ္ပါတယ္ ။
မၾကာမၾကာျဖစ္တာမ်ိဳး လဲရွိၿပီး ၊ နာတာရွည္ျဖစ္တာမ်ိဳးလဲ ရွိပါတယ္ ။
မၾကာမၾကာျဖစ္တဲ့အမ်ိဳးအစားက နာရီပိုုင္းေလာက္နဲ႕ ေပ်ာက္တတ္ၿပီး
ရက္ၾကာၾကာလဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္ ။
နာတာရွည္မ်ိဳးကေတာ့ ဆက္တိုုက္ျဖစ္ပါတယ္ ။ လနဲ႕ ခ်ီၾကာတတ္ပါတယ္ ။
၃ လေလာက္ထိ ျဖစ္တတ္ပါတယ္ ။
...
Migraine
ဒုုတိယ အျဖစ္မ်ားဆံုုး primary headache ျဖစ္ပါတယ္ ။
တဒုုတ္ဒုုတ္နဲ႕ ေသြးတိုုး၀င္သလိုု ၊ အနာကိုုက္သလိုု နာက်င္မႈမ်ိဳး
ခံစားရပါတယ္ ။ ေခါင္းတျခမ္းထဲ ျဖစ္ေစ ၊ ၂ျခမ္းလံုုးျဖစ္ေစ ကိုုက္
တတ္ပါတယ္ ။ မ်က္လံုုးမ်ားျပာေ၀သြား တတ္သလိုု ၊ ရီေ၀ေ၀နဲ႕ မူး
တတ္ၿပီး ၊ ပ်ိဳ႕ အန္တတ္ပါတယ္ ။ထံုုက်ဥ္မႈမ်ိဳး ခံစားရတတ္ပါတယ္ ။
...
Rebound headache
ေခါင္းကိုုက္ေပ်ာက္ေဆး အေသာက္လြန္တဲ့အခါ ေခါင္းက တန္ျပန္
ကိုုက္တာမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္ ။ ေန႕လည္ပိုုင္းမွာ ျဖစ္တတ္ၿပီး တေန႔လံုုးဆက္
သြားတတ္ပါတယ္ ။ လည္ပင္းနာတာ ၊ ဇက္ခိုုင္တာ ၊ စိတ္ဂေယာက္ဂယက္
ျဖစ္တာ ၊ ႏွာေခါင္းပိတ္တာ ၊ အိပ္မရတာေတြ ပါဆက္ျဖစ္တတ္ပါတယ္ ။
...
Cluster headache
အျဖစ္နည္းတဲ့ primary headache အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္ ။
လူ ၁၀၀၀ မွာ ၁ ေယာက္ေလာက္ျဖစ္တတ္ပါတယ္ ။
တရက္တခါ အခ်ိန္မွန္ ေခါင္းကိုုက္တာမ်ိဳးပါ ။ တခါကိုုက္ၿပီဆိုု ၁နာရီခြဲ
ေလာက္ၾကာတတ္ၿပီး ၊ ၁လ ၁လခြဲေလာက္ ဆက္ကိုုက္တတ္ပါတယ္ ။
စူးစူး၀ါး၀ါးနာက်င္တာမ်ိဳး ၊ ပူေလာင္ေနတာမ်ိဳး အလြန္ျပင္းထန္ပါတယ္ ။
မ်က္လံုုးတဖက္ဖက္ ၀န္းက်င္မွ ျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္ ။ နီရဲ ေယာင္ရမ္းတာ ၊
မ်က္ခြံတြဲက်တာ ၊ ႏွာပိတ္ ႏွာရည္ယိုုတာေတြ တြဲျဖစ္တတ္ပါတယ္ ။
...
က်ေနာ္တိုု႔ တရက္မဟုုတ္ တရက္ေတာ့ ေခါင္းကိုုက္ေနရတာပါ ။
ေဒါသ ေမာဟ ေလာဘ နယ္ထဲက လူေတြ မဟုုတ္လား ။ ေသာက
က အၿမဲျဖစ္ေနတာ ။ ေခါင္းက ကိုုက္ၿပီေပါ့ ။
ေနပူ မိုုးရြာ မေရွာင္ လုုပ္ကိုုင္စားေသာက္ၾကရတာ ေခါင္းက ကိုုက္
ၿပီေပါ့ ။
ေခါင္းကိုုက္တိုုင္း ေသြးတိုုးတယ္လိုု႔ လူနာတိုုင္း အယူမွားေနတာ က
ဘယ္လိုုမွ ျပင္ေပးလိုု႔ မရဘူးဗ်ာ ။
ေသြးတိုုးေၾကာင့္ ေခါင္းကိုုက္ၿပီဆိုုရင္ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာျပတ္ လိုု႔ပါ ။
အဲဒါ ဇာတ္သိမ္းပါဘဲ ။
...
ေဒါက္တာျမင့္သိန္း
၁၅ ၾသဂုုတ္ ၂၀၁၄
Comments
Post a Comment